โรงเรียนมงคลวิทยา ถือเป็นส่วนหนึ่งของการจัดการเรียนการสอนของคณะสงฆ์ไทย จัดตั้งขึ้นตามระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ ว่าด้วยโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา พ.ศ. 2514
พ.ศ. 2528 พระครูวินัยธร ( พิศ ปรกฺกโม) อดีตเจ้าอาวาส ได้ยื่นหนังสือขอจัดตั้งโรงเรียนและได้รับการอนุญาตจากกรมการศาสนา ตามใบอนุญาตเลขที่ 128/2528 ลงวันที่ 30 เมษายน 2528
การเตรียมการจัดตั้งเบื้องต้นนั้น ได้เตรียมสร้างอาคารเรียนชั้นเดียว ขนาด 4 ห้องเรียน แต่ยังไม่แล้วเสร็จทั้งบุคลากรที่เป็นครูสอนและนักเรียนก็ยังไม่มีเงินทุนในการใช้จ่ายบริหารการศึกษาก็ยังไม่เพียง
พออีกทั้งวัสดุ – อุปกรณ์ ต่าง ๆ ก็ยังไม่มี และมีปัญหาขัดแย้งกับชาวบ้านซึ่งก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
เจ้าอาวาสในเวลาต่อมา
พ.ศ. 2529 พระวิทยา จิตฺตธมฺโม เจ้าอาวาสรูปต่อมาได้เปิดดำเนินงานการเรียนการสอนครั้งแรกเมื่อ วันที่ 16 พ.ค. 2529 มีนักเรียนสามเณรชั้น ม.1 รุ่นแรก ประมาณ 100 รูป พระวิทยา จิตฺตธมฺโม เป็นผู้จัดการ โดยมีพระมหาพิศ ทิฏฺฐธมฺโม เป็นครูใหญ่ และมีครูคฤหัสถ์อีก 7 ท่าน ส่วนวัสดุ – อุปกรณ์ นั้นจัดหาได้ตามความจำเป็น เช่น ขอความอนุเคราะห์โต๊ะ เก้าอี้ เรียนเก่า ๆ จากที่อื่นมาซ่อมแซมสร้างกุฏิชั่วคราวเพิ่ม 10 หลัง และเพิ่มเติมดัดแปลงกุฏิเก่า 4 หลัง เพื่อให้เพียงพอแก่จำนวนสามเณรที่พักอาศัย
เดือนมกราคม 2530 ซื้อรถบัสเล็กใช้รับ – ส่ง พระภิกษุสามเณรบิณฑบาตราคา หนึ่งแสนสองหมื่นบาท เปิดชั้นเรียน ม.2 และรับนักเรียน ม.1 เพิ่มจำนวน 80 รูป สามเณรนักเรียนเก่าลาออกบ้าง หนีออกบ้าง จำนวน 50 รูป นักเรียนทั้ง 2 ชั้นเรียนประมาณ 150 รูป สร้างกุฏิที่พักเพิ่ม 7 หลัง
พ.ศ. 2531 เดือนกุมภาพันธ์ สร้างอาคารเรียนหลังที่ 2 ขนาด 3 ห้อง เพิ่มอีก 1 หลังเป็นอาคารคอนกรีตชั้นเดียวขนาด 12 x 31 ม. ปีนี้รวมเงินทุนจดทะเบียนมูลนิธิ ชื่อมูลนิธิวัดมงคลคีรี จำนวนเงิน 2 แสนบาท เปิดชั้นเรียน ม.3 รับสามเณรนักเรียน ม.1 เพิ่มประมาณ 100 รูป จำนวนนักเรียนรวมทั้งหมด 200 รูป สร้างห้องสมุด 1 หลัง เริ่มปรับปรุงระบบสาธารณูปโภค เช่น สร้างถังบรรจุน้ำ 14 ลูกบาศก์เมตร เป็นถังสี่เหลี่ยมระหว่างอาคารเรียนเพื่อนไทยทีวีและอาคารเรียนหลังที่ 2 และขุดบ่อน้ำใช้เพิ่ม 2 ลูก
พ.ศ. 2532 สามเณรนักเรียนรุ่นแรกจบการศึกษาในระดับ ม. ต้น จำนวน 46 รูป รับสามเณรนักเรียนรุ่นใหม่จำนวน 80 รูป รวมจำนวนสามเณรนักเรียนทั้งหมด 180 รูป รวบรวมเงินทุนจดทะเบียนมูลนิธิสร้างคนขึ้นอีก 1 มูลนิธิ จำนวนเงิน 5 แสนบาท รวมจำนวนเงินมูลนิธิเป็นเงินประมาณ 7 แสนบาท ร่วมกับวัดโสภณวนาราม ต.มาบตาพุด อ.เมือง จ.ระยอง เปิด ร.ร. ในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย รับนักเรียนสามเณรที่จบ ม.3 จากโรงเรียนมงคลวิทยา วัดเขาสาป ไปต่อชั้น ม.4 และปีนี้ได้แก้ไขปรับปรุงระบบสาธารณูปโภค เพิ่มเติม เช่น เปลี่ยนท่อน้ำเหล็กเป็นพลาสติกใหม่ทั้งหมด และสร้างถังบรรจุน้ำดื่ม ทรงกลม 2 ถังคู่ ที่ข้างกุฏิ 3 โดยสโมสรไลออนส์ สร้างถวายขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 2 เมตร สูง 3.30 เมตร และได้เริ่มลงมือสร้างศาลาหอฉัน เมื่อเดือนสิงหาคม แต่ยังไม่แล้วเสร็จ
พ.ศ. 2533 สามเณรนักเรียนรุ่นที่ 2 จบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ จำนวน 32 รูป รับสามเณรนักเรียนรุ่นใหม่เข้ามา 68 รูป รวมจำนวนสามเณรนักเรียนทั้งหมด 150 รูป ในปีนี้ได้มีพระภิกษุมาเป็นครูช่วยสอนเพิ่มเติมจำวน 3 รูป ครูคฤหัสถ์ 4 ท่าน ในปีนี้ได้สร้างศาลาเอนกประสงค์ต่อขนาด 8 x 52 เมตร เพื่อให้ทันใช้ในงานบรรพชาสามเณรยังไม่เสร็จสมบูรณ์แต่ใช้งานได้ และสร้างห้องน้ำ ห้องสุขา ขนาด 20 ห้อง 1 หลัง สร้างกุฏิที่พักเพิ่ม 1 หลัง เป็นคอนกรีตยกพื้นสูงบนยอดเขาขนาด 4 x 4 เมตร แก้ไขระบบสาธารณูปโภค เพิ่มเติมเช่นระบบไฟฟ้า ระบบน้ำใช้
พ.ศ. 2538 - สร้างห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ มีคอมพิวเตอร์รุ่นแรกจำนวน 40 เครื่อง
- สร้างห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ พร้อมอุปกรณ์
พ.ศ. 2544 - ได้จัดตั้งห้องอินเตอร์เนต มีคอมพิวเตอร์ทั้งสิ้นจำนวน 20 เครื่อง
พ.ศ. 2545 - ได้จัดทำโครงการ สำนักงานไร้กระดาษ เพื่อพัฒนาการดำเนินงานของโรงเรียนให้เข้าระบบ IT โดยใช้คอมพิวเตอร์ในการจัดการและจัดเก็บข้อมูลทดแทนการใช้กระดาษ
พ.ศ. 2546 - ได้ปรับปรุงระบบคอมพิวเตอร์ให้มีความสามารถมากขึ้น ได้จัดห้องคอมพิวเตอร์ มีจำนวน 32 เครื่อง และปรังปรุงคอมพิวเตอร์จำนวน 52 เครื่อง เพื่อใช้ในการเรียนการสอน
พ.ศ. 2547 - ได้จัดระบบการเรียนการสอนผ่านระบบคอมพิวเตอร์ (E-learning room) ให้นักเรียนได้เรียนรู้จำนวน 1 ห้องเรียน 20 เครื่อง (1 คน / เครื่อง)
พ.ศ. 2548 - ได้จัดระบบการเรียนการสอนผ่านระบบคอมพิวเตอร์ (E-learning room) ให้นักเรียนได้เรียนรู้เพิ่มขึ้นอีก 1 ห้องเรียน 20 เครื่อง (1 คน / เครื่อง)
พ.ศ. 2549 - ได้รับงบประมาณจากศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม เพื่อปรับปรุงพัฒนาห้องสมุด โดยได้รับการช่วยเหลือและร่วมมือจากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตรโดยสำนักหอสมุดกลาง มาดำเนินการพัฒนาระบบของงานห้องสมุดทั้งระบบ และอบรมการใช้ห้องสมุดแก่พระภิกษุสามเณรนักเรียนทั้งหมด รวมทั้งคณะครู
ข้อมูลควรทราบ
โรงเรียนมงคลวิทยา อำเภอเมือง จังหวัดระยอง
สังกัด กองพุทธศาสนศึกษา สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
ชื่อ โรงเรียนมงคลวิทยา
อักษรย่อ ม.ว. (มงคลวิทยา)
ที่ตั้ง หาดแม่รำพึง หมู่ ๑ ต.เพ อ.เมือง จ.ระยอง
เนื้อที่ พื้นที่ราบติดภูเขา ๒๔ ไร่ พื้นที่ภูเขา ๕๐ ไร่
สัญลักษณ์ ฉัตร ๓ ชั้น
ปรัชญา ทนฺโต เสฏฺโฐ มนุสเสสุ
ในหมู่มนุษย์ บุคคลผู้ฝึกตนแล้วเป็นผู้ประเสริฐสุด
คำขวัญ ปลูกฝังนิสัย ใฝ่การศึกษา พลานามัยสมบูรณ์
คติพจน์ อตฺตาหิ อตฺตโน นาโถ ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน
สังกัด กองพุทธศาสนศึกษา สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
ชั้นที่เปิดสอน มัธยมศึกษาตอนต้น (ม.๑ – ๓) และมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.๔ – ๖)
พิเศษ(จุดเน้น)
- เป็นการผสมผสานระหว่าง การอบรมเลี้ยงดู กับการศึกษาในโรงเรียนเข้าด้วยกัน (บ้าน & ร.ร.)
- มุ่งเน้นการปฏิบัติจริงในชีวิตประจำวัน ให้เกิดเป็นนิสัย
- นักเรียนเป็นสามเณรทั้งหมด
- นักเรียนอยู่ประจำที่วัดตลอดหลักสูตร
- เป็นการศึกษาแบบสงเคราะห์โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใด ๆ ทั้งสิ้น
- เป็นการเรียนที่เน้นศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง และปกครองตนเอง